Η δημιουργία ενός πλούσιου μουσικού περιβάλλοντος στα πρώτα χρόνια του παιδιού με ρίμες, τραγούδια, ποιήματα, και διάφορα παιχνίδια με λέξεις από την προφορική παράδοση, συντελεί όχι μόνο στις βάσεις της γλωσσικής ανάπτυξης αλλά και της μουσικής του ανάπτυξης (Young & Glover, 1998).
Σύμφωνα με πολλούς ερευνητές και με την θεωρία μουσικής μάθησης (Gordon, 1990), τα παιδιά μπορούν να μάθουν από μικρή ηλικία μουσική τόσο εύκολα όσο μαθαίνουν να μιλούν την μητρική τους γλώσσα (Suzuki, 1973, 1981· Collier-Slone, 1988· Fox, 1991· Collier- Slone, 1991· Feierabend, 1996· Stamou, 1998, 1999, 2001a, 2001b· Alvarez & Berg, 2002· Στάμου, 2002, 2006α, 2006β· Gordon, 2003· Stamou, 2005). Παρακάτω γίνεται μια προσπάθεια αποτύπωσης χαρακτηριστικών μουσικών συμπεριφορών ως προς το τραγούδι, που εμφανίζονται στα διάφορα ηλικιακά στάδια από τη βρεφική ως τη πρώτη σχολική ηλικία. Η γνώση των σταδίων φωνητικής ανάπτυξης αλλά και της γενικότερης μουσικής ανάπτυξης των παιδιών αποτελεί ένα σημαντικό και απαραίτητο εργαλείο γνώσης για να μπορέσει κανείς να καθοδηγήσει σωστά τα παιδιά στην ανάπτυξη της ικανότητάς τους για τραγούδι.
Βρεφική ηλικία (0-2 χρόνων)
Οι γονείς τραγουδούν με ένα ξεχωριστό τρόπο στα παιδιά τους. Αυτή η επικοινωνία επιτυγχάνεται μέσω του κατευθυνόμενου λόγου προς το βρέφος (Trainor, 1996), ο οποίος χαρακτηρίζεται από αργό τέμπο, εκφραστική τραγουδιστική ποιότητα, και υψηλά τονικά ύψη (Trehub et al, 1997). Οι έρευνες έχουν επιβεβαιώσει παγκοσμίως τη χρήση της διαισθητικής μητρικής ομιλίας με τα βρέφη (βλ. Fernald, 1985, 1989) σε κάθε γλώσσα του κόσμου (Μαζοκοπάκη, 2007· Mazokopaki & Kugioumutzakis, 2007). Η διαισθητική μητρική ομιλία σύμφωνα με τους Papousek, Papousek & Symmes (1991), Trehub & Schellenberg (1995), Porter (2004) και Trevarthen (2007) «είναι πιο ρυθμική και παρουσιάζει ένα ευρύ φάσμα τονικού ύψους, με πολλές παραλλαγές εύρους στην κορύφωση και περιέχει περισσότερες επαναλήψεις ήχων και περιγράμματα προσωδίας σε σχέση με τον απλό λόγο ομιλίας» (Στάμου, 2009:167-168). Ο ρόλος τέτοιων μελωδιών στην επικοινωνία μεταξύ των παιδιών και των ενηλίκων ίσως είναι μια από τις βασικές ομοιότητες μεταξύ της μουσικής και της γλώσσας στην νηπιακή και βρεφική ηλικία. (Ilari, 2003).
Σύμφωνα με τον Moog (1976) μετά την ηλικία του 1ου έτους τα παιδιά ξεκινούν να αναπαράγουν αυτό που ακούν, μια ικανότητα η οποία συνεχώς αυξάνεται. Υπάρχει μια ένδειξη της μετακίνησης του ενδιαφέροντος των νηπίων από τον πειραματισμό του ήχου στον έλεγχό του, και αυτό κατά τον Moog αποτελεί το πρώτο σημαντικό βήμα στη μουσική ανάπτυξη των μικρών παιδιών (Swanwick, 1988). Επίσης μέσα από την διαδικασία της επανάληψης και του παιχνιδιού τα βρέφη και τα παιδιά ηλικίας 1-2 ετών μπορούν να μάθουν να τραγουδούν μικρά τραγούδια, λαχνίσματα και να απολαμβάνουν την μουσική μέσα από το παιχνίδι τους.
(απόσπασμα από ερευνητική πτυχιακή εργασία της Κατερίνας Κουθούρη)